• Skip to main content
  • Skip to secondary menu
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Home
  • About Us
  • Contact Us

The Punjab Pulse

Centre for Socio-Cultural Studies

  • Areas of Study
    • Social & Cultural Studies
    • Religious Studies
    • Governance & Politics
    • National Perspectives
    • International Perspectives
    • Communism
  • Activities
    • Conferences & Seminars
    • Discussions
  • News
  • Resources
    • Books & Publications
    • Book Reviews
  • Icons of Punjab
  • Videos
  • Academics
  • Agriculture
  • General

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਚੁਣੌਤੀ

June 9, 2025 By Jaibans Singh

Share

ਜੈਬੰਸ ਸਿੰਘ

ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਪੰਜਾਬ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਾ ਘਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਆਪਣੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਸਹਿ-ਹੋਂਦ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ, ਪੰਜਾਬ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਗਤੀ ਮਿਲੀ। ਈਸਾਈ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜਲੰਧਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਤਿੰਨ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧਰਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪੇਪਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼

ਜੀਵੰਤ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ, ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਾਦੂ, ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਲਾਜ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਇੱਕ ਧਰਮ ਦਾ ਗੈਰ-ਸਿਧਾਂਤਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਨੈਤਿਕ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ।

ਇਸ ਪੇਪਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸ਼ੱਕੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੇ ਪਾਦਰੀ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਚਰਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਮਾਸੂਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਲੁੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਈਸਾਈ ਡੇਰਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ (Culture)

ਇਸ ਵੇਲੇ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਵਾਲੇ ਆਮ ਲੋਕ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਿਤ ਪੈਗੰਬਰ, ਰਸੂਲ ਅਤੇ ਪਾਦਰੀ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ I  ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਗਰੀਬ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਰਾਜ ਭਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਖੁੰਬਾਂ ਵਾਂਗ ਉੱਗ ਪਏ ਹਨ

  • ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਅਤੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
  • ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ਭਗਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਯੋਗ ਕਰਦੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
  • ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ
  • ਸਿੱਖ ਕੀਰਤਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਭਜਨ ਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ
  • ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਚਰਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਲਿਤ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ, ਮੁਫਤ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਯਿਸੂ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ I  ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਸੇਵਕਾਈ ਬਣਾਈ।

ਯਿਸੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਾਇਆ, ਅਤੇ ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਰਸੂਲ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਚਮਤਕਾਰ ਕੀਤੇ, ਈਸਾਈ ਚਰਚ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਯਿਸੂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਅਤੇ ਮਸੀਹਾ, ਜਾਂ ਮਸੀਹ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਯਹੂਦੀ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਧਮਕੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਰੋਮੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਉਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭੜਕਾਇਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਰੋਮੀ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦੇ ਸਨ।

ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਰੋਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਲੀਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਰੋਮੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੋਂਟੀਅਸ ਪਿਲਾਤੁਸ, ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰੋਮੀ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਤਿਆਚਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਈਸਾਈਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਫੈਲਾਇਆ।

ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ 400 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਰੋਮ ਦੇ ਸਮਰਾਟ ਕਾਂਸਟੈਂਟਾਈਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਧਰਮ ਦੁਆਰਾ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ

ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸਟੈਂਟਾਈਨ ਦਾ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ, ਇਸਨੂੰ ਸਾਮਰਾਜੀ ਪੱਖ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਰਾਜ ਧਰਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਯਹੂਦੀ ਸੰਪਰਦਾ ਤੋਂ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਿਆ।

ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ

ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.3 ਬਿਲੀਅਨ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਕੈਥੋਲਿਕ ਇੱਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤਿੰਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ: ਪਿਤਾ, ਪੁੱਤਰ (ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ), ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ। ਕੈਥੋਲਿਕ ਪੋਪ ਕੋਲ ਚਰਚ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।

ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਡਾਇਓਸੀਸ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਡਾਇਓਸੀਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੈਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਮੈਰੀਜ਼ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਡਾਇਓਸੀਸ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਦੀ ਸੀਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਡਾਇਓਸੀਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਰਨਾਲਾ, ਜੰਡਨ ਪਿੰਡ, ਮਾਜਰੀ ਅਤੇ ਭੱਦਲਥੂਆ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੈਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਪਤਿਸਮਾ (Baptism)

ਕੈਥੋਲਿਕ ਬਣਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਢਾਂਚਾਗਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਈਸਾਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਰਸਮ (RCIA) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

  • ਕੈਥੋਲਿਕ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਪੈਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹਨ
  • ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਿਆਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਰਸਮ ਦੁਆਰਾ RCIA ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਫਿਰ ਕੈਟੇਚੂਮੇਨੇਟ ਪੜਾਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾਸਾਂ, ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦੁਆਰਾ ਰਸਮੀ ਹਦਾਇਤ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਠਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
  • ਈਸਟਰ ਵਿਜਿਲ ‘ਤੇ, ਬਪਤਿਸਮਾ, ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸੰਗਤ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਹਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਪਤਿਸਮਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ

  • ਸੇਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਫਗਵਾੜਾ:
  • ਸੈਕਰਡ ਹਾਰਟ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ ਸਰਾਭਾ ਨਗਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ:
  • ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ, ਲੁਧਿਆਣਾ:

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚ

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਵਾਦ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਈਸਾਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਕਾਰਨ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਸੀ ਜੋ 1500 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ ਸੀ।

ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 31 ਅਕਤੂਬਰ, 1517 ਨੂੰ ਵਿਟਨਬਰਗ, ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ, ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਿਕਸ਼ੂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚੋਲੇ ਵਜੋਂ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ

ਇਹ ਬਾਈਬਲ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਅਧਿਕਾਰ, ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ, ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਰਾ ਮੁਕਤੀ ਵਜੋਂ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਵਾਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੂਥਰਨ, ਕੈਲਵਿਨਿਸਟ, ਬੈਪਟਿਸਟ, ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਅਤੇ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਸਥਾਵਾਂ:

  • ਚਰਚ ਆਫ਼ ਨੌਰਥ ਇੰਡੀਆ (CNI): ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਪਰਦਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।
  • ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਨੌਰਥਰਨ ਇੰਡੀਆ (UCNI): ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਪਰਦਾ।
  • ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਚਰਚ: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਪਰਦਾ।
  • ਪ੍ਰੈਸਬੀਟੇਰੀਅਨ ਚਰਚ: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਪਰਦਾ।
  • ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਚਰਚ: ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਵਾਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਵਧ ਰਹੀ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਲਹਿਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਸਾਈਨਸ ਐਂਡ ਵੈਂਡਰਜ਼ ਵਰਗੇ ਸਮੂਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
  • ਕਈ ਹੋਰ ਸੁਤੰਤਰ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚ ਅਤੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ

  • 1834 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਲੁਧਿਆਣਾ ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
  • ਸੇਂਟ ਮੈਰੀਜ਼ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ, ਜਲੰਧਰ
  • ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਡਾਇਓਸਿਸ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ:

  • ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (GNDU) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਡਾਇਓਸੇਸਨ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  • ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਥੀਓਲਾਜੀਕਲ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
  • ਪੰਜਾਬ ਬਾਈਬਲ ਕਾਲਜ, ਲੁਧਿਆਣਾ

ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਬਪਤਿਸਮਾ (Baptism)

  • ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਕ ਚਰਚ ਦੇ ਪਾਦਰੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ
  • ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਧਰਮ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ
  • ਪੁਸ਼ਟੀ ਇੱਕ ਰਸਮ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
  • ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਜਨਤਕ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
  • ਪੂਜਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚਰਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ।

ਨੋਟ – ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਵੇਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਪਤਿਸਮੇ ਦੀ ਸਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜਨਤਕ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੇ।

ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਚਰਚ (ਕਰਿਸ਼ਮਈ ਈਸਾਈ ਧਰਮ)

ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਲਹਿਰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉਭਰੀ ਸੀ। ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਬਾਈਬਲ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਿਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਈਸਾਈ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ

ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲਿਜ਼ਮ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਦੁਆਰਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਅਨੁਭਵ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਬੰਧ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਵਾਲੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਗਵਾਹੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਆਤਮਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਚਰਚ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਰਿਸ਼ਮਈ ਈਸਾਈਅਤ ਦੀ ਇੱਕ ਲਹਿਰ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲਿਜ਼ਮ, ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਨੁਸਖੇ ਵੇਚ ਕੇ ਵੱਡੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਿਆ ਹੈ।

ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਫੰਡ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾਂ, ਸਿਖਲਾਈ ਕਾਲਜਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮੁਫਤ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਲਿਤਾਂ ‘ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ, ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। “ਯਹੋਵਾਹ ਦਾ ਮੰਦਰ” ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਇੱਕ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਜੀਵਨ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

  • ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ “ਦੈਵੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ” ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  • ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਲਾਲਚ ਨੂੰ ਦਾਣੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  • ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਹਨ।
  • ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਈਸਾਈ ਬਾਬਾ ਮਾਸੂਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦੇਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ੱਕੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
  • ‘ਦਲਿਤ ਉੱਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ’ ਬਿਰਤਾਂਤ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਣ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਾਨ ਮੰਗਣ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ, ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਅਤੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਤਸੰਗ, ਲੰਗਰ, ਈਸੂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਯਹੋਵਾਹ ਦਾ ਮੰਦਰ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਯਿਸੂ ਦੀ ਉਸਤਤ ਵਿੱਚ ਟੱਪੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗਿੱਧਾ” ਅਤੇ ਬੋਲੀਆਂ” ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ ਖਰਚੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮਨਘੜਤ ਅਤੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੰਡ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਵੰਡ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਾਈਬਲ/ਇੰਜੀਲ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਜਾਂ ਪੋਸ਼ਣ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਸੰਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੀ, ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਈਬਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਭੋਜਨ/ਰਾਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਇਹ ਚਰਚ ਦੇ ਸਥਾਪਿਤ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਭਟਕਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਚਰਚਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਨਵੇਂ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਚਰਚਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਜੜ੍ਹ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਚਾਹਵਾਨ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ

ਇਹ ਨਵੇਂ ਈਸਾਈ ਡੇਰਾ ਬਾਬੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਾਲੇ ਹਨ ਜੋ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਟਾਂ, ਖੱਤਰੀਆਂ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ ਤੋਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਧਿਅਮਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਯੂਟਿਊਬ, ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਉਹ ਸੰਗੀਤ, ਪ੍ਰੌਪਸ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਡਰਾਮੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਰੌਕ ਸਟਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਹਿੰਦੂ ਜਾਤੀ ਹਟਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਪੱਗੜੀ ਵਾਲੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸਹਿਮਤ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਇੰਨਾ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਵਾਲਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨੋਂ-ਦਿਨ ਹੋਰ ਵੀ ਲੋਕ ਇਸ ਵੱਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ

ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ (NCM) ਨੇ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਬੁਲਾਈਆਂ ਹਨ। ਈਸਾਈ ਚਰਚ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਇਲਾਜ, ਨਕਦ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਆਦਿ ਦੇ ਝੂਠੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ।

ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਈਸਾਈ ਚਰਚ ਦੇ ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (SGPC) ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ “ਰੱਖਿਆ” ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਵਿੱਚ, ‘ਘਰ ਘਰ ਅੰਦਰ ਧਰਮਸਾਲ’ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 100 ਟੀਮਾਂ, ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਫੈਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਇਸ ਝੂਠ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੇ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਏ।

ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਚਰਚਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਦਰੀ, ਬਿਸ਼ਪ, ਆਦਿ ਬਣਨ ਲਈ ਨਿਯਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਿਖਿਅਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ/ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਪਾਦਰੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਡੇਰਾ ਗੁਰੂ ਖੁਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਪਤਿਸਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਈਸਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਿਤ “ਪੈਗੰਬਰ” ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 01 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਮੋਹਾਲੀ ਦੀ ਵਧੀਕ ਸੈਸ਼ਨ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ “ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ” ਲਈ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2018 ਵਿੱਚ ਉਸ ਵਿਰੁੱਧ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਕੇਸ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਪੂਰਥਲਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨਾਲ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਔਰਤ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਚੇਲੀ ਸੀ, ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਛੂਹਿਆ। ਉਸਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਅਕਸਰ ਉਸਨੂੰ ਗਲਤ ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜੇ ਭੁਗਤਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 2022 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਬਲਜਿੰਦਰ ਨੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ, ਜੋ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ, ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਲਏ ਸਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਦੋਸ਼ੀ ਦੋਸ਼ੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟੀ ਹੈ। ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਲਿਆ।

ਉਹ 2012 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਧਰੰਗ, ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ‘ਚਮਤਕਾਰੀ ਇਲਾਜ’ ਦੇ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ “ਗਲੋਰੀ ਐਂਡ ਵਿਜ਼ਡਮ ਚਰਚ” ਬਣਾਇਆ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਹਨ, ਤਾਜਪੁਰ (ਜਲੰਧਰ) ਅਤੇ ਮਾਜਰੀ (ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)। ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਲਗਭਗ 30 ਲੱਖ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਹਨ।

ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੈਗੰਬਰ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਦਰੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇੱਕ ਪੈਗੰਬਰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੈਗੰਬਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਟ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੈਗੰਬਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵਜੋਂ ਅੰਤਿਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ

ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਬਿਆਂ (ਗੌਡਮੈਨ) ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਿਆ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਕਤਲ ਦੇ ਸਮਾਨ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹਨ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਧਰਮਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਲੱਖਾਂ ਕਮਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵਜੋਂ ਈਸਾਈ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ

ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਇਸ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਖੱਤਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰ, ਉਸਨੇ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2008 ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਲਿਆ।

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਚਰਚ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ 3 ਸੀ। ਪਰ, ਪਿਛਲੇ 14 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਗਿਣਤੀ 3 ਲੱਖ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਸਾਈਨਸ ਐਂਡ ਵੈਂਡਰਜ਼ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਨੇ ਖਾਂਬਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 65 ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸਾਮਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਦੇ ਪੰਜਾਬ, ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਨੌਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ ਦੇ ਹੈਰੋ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੇਸ ਹਨ।

ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਉਸਦਾ ਚਰਚ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਚਰਚ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਚਰਚ

ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਾਮ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਧੂ, ਕੰਚਨ ਮਿੱਤਲ, ਰਮਨ ਹੰਸ, ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਖੇੜਾ, ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਪਾਲ ਰਾਣਾ ਅਤੇ ਫਾਰਿਸ ਮਸੀਹ।

ਸਿਰਫ਼ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਗੜੀਧਾਰੀ ਈਸਾਈ’ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਚਰਚ ਦਾ ਪਾਦਰੀ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕ ਈਸਾਈ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ?

ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਖੋਜੇਵਾਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਓਪਨ ਡੋਰ ਚਰਚ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਚਰਚ ਦਾ ਪਾਦਰੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਦਿਓਲ ਇੱਕ ਜਾਟ ਸਿੱਖ ਹੈ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬਟਾਲਾ ਦੇ ਹਰਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਜਨ-ਪਾਦਰੀ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਖੇੜਾ ਵੀ ਇੱਕ ਜਾਟ ਸਿੱਖ ਹੈ।

ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਬਨੂੜ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਪੀਸ ਦਾ ਪਾਦਰੀ ਮਿੱਤਲ ਇੱਕ ਬਾਣੀਆ ਹੈ।

ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਰਮਨ ਹੰਸ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖ ਹੈ।

ਸੰਖੇਪ (Summary)

ਜਦੋਂ ਕਿ ਜਨਗਣਨਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੁਣ 7-10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ

ਪੰਜਾਬ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਕਲੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਫੈਲ ਰਹੀ ਲਹਿਰ ਰਾਜ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ‘ਤੇ ਧੱਕੇ ਗਏ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ-ਧਾਰਮਿਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਰੇਆਮ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ,

ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਮਿਆਰ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਇਸ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਇਸਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵੱਲ ਜ਼ੋਰ ਗਾਇਬ ਹੈ।

ਦੂਜਾ ਕਾਰਨ ਦਲਿਤਾਂ, ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ‘ਤੇ ਧੱਕੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਟਕ ਗਈ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਦਭਾਵਨਾ ‘ਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰੀਆਂ/ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਲਾਭ ਅਤੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ/ਓਬੀਸੀ ਨੂੰ ਉਪਲਬਧ ਹੋਰ ਲਾਭਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸਰਕਾਰ, ਸਿਵਲ ਸੋਸਾਇਟੀ, ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਕਿ ਲੋਕ ਸ਼ੱਕੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਅਨੈਤਿਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਣ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਤਰਕ ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪਸੰਦ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਲੈਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਮੌਜੂਦਗੀ ਡੇਢ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਯੁੱਗਾਂ ਤੋਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਰਵਾਇਤੀ ਚਰਚਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਡਾਇਓਸੀਸ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਨ।

ਉਪਰੋਕਤ ਦੋ ਚਰਚ, ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਚਰਚ ਦੇ ਆਫ-ਸ਼ੂਟ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੈਥੋਡਿਸਟ, ਸਾਲਵੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟੇਕੋਸਟਲ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚਰਚ ਹਨ ਜੋ ਕੈਥੋਲਿਕ ਜਾਂ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ। ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਅਦਾਰੇ ਹਨ ਜੋ ਸੰਭਵ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੇ।

ਚਰਚ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਚਰਚ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੰਸਥਾ ਦੂਜੇ ਚਰਚ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈੱਟਾਂ ਦਾ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਰਵਾਇਤੀ ਚਰਚਾਂ ਦੁਆਰਾ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਭਿਆਸ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਹਨ। ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਧਰਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮੈਡੀਕਲ ਬੀਮਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਚਮਤਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਾਰਗ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ।

ਨਵੇਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਚਰਚ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸਦੀ ਧਾਰਮਿਕ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪਛਾਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।

 


Share
test

Filed Under: Social & Cultural Studies

Primary Sidebar

More to See

Sri Guru Granth Sahib

August 27, 2022 By Jaibans Singh

The challenge posed by new age Christian conversion in Punjab

June 9, 2025 By Jaibans Singh

ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ’ਚ ਭਰਤੀ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰਾਰ

June 7, 2025 By News Bureau

Tags

AAP Amritsar Bangladesh BJP CAA Captain Amarinder Singh Capt Amarinder Singh China Congress COVID CPEC Farm Bills FATF General Qamar Bajwa Guru Angad Dev JI Guru Gobind Singh Guru Granth Sahib Guru Nanak Dev Ji Harmandir Sahib Imran Khan Indian Army ISI Kartarpur Corridor Kartarpur Sahib Kashmir LAC LeT LOC Maharaja Ranjit Singh Narendra Modi operation sindoor Pakistan PLA POJK President Xi Jinping Prime Minister Narednra Modi PRime Minister Narendra Modi Punjab QUAD RSS SAD SFJ SGPC Sikh Sukhbir Badal

Featured Video

More Posts from this Category

Footer

Text Widget

This is an example of a text widget which can be used to describe a particular service. You can also use other widgets in this location.

Examples of widgets that can be placed here in the footer are a calendar, latest tweets, recent comments, recent posts, search form, tag cloud or more.

Sample Link.

Recent

  • ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਚੁਣੌਤੀ
  • The challenge posed by new age Christian conversion in Punjab
  • ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ’ਚ ਭਰਤੀ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰਾਰ
  • ‘ਇੱਕ ਵਿਧਾਇਕ ਇੱਕ ਬਲਾਕ’ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਛੋਹਾਂ
  • Canada : ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਸਮੇਤ 4 ਪੰਜਾਬੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ

Search

Tags

AAP Amritsar Bangladesh BJP CAA Captain Amarinder Singh Capt Amarinder Singh China Congress COVID CPEC Farm Bills FATF General Qamar Bajwa Guru Angad Dev JI Guru Gobind Singh Guru Granth Sahib Guru Nanak Dev Ji Harmandir Sahib Imran Khan Indian Army ISI Kartarpur Corridor Kartarpur Sahib Kashmir LAC LeT LOC Maharaja Ranjit Singh Narendra Modi operation sindoor Pakistan PLA POJK President Xi Jinping Prime Minister Narednra Modi PRime Minister Narendra Modi Punjab QUAD RSS SAD SFJ SGPC Sikh Sukhbir Badal

Copyright © 2025 · The Punjab Pulse

Developed by Web Apps Interactive