ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਮਿਲਾਇਆ ਹੱਥ; ਬਣਾਈ ਠੋਸ ਯੋਜਨਾ
ਜੇਕਰ ਈਰਾਨ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਰਸਤੇ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਕੁੱਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ 18-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
24 ਜੂਨ, 2025 – ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਜੇਕਰ ਈਰਾਨ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਰਸਤੇ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਕੁੱਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ 18-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਰਸਤਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਪੈਟਰੋਲ-ਯਾਂਬੂ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਇਸ ਸਮੇਂ 90 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ।
ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਯੈੱਸ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਲਾਂਘੇ ਰਾਹੀਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦ ਕੁਝ ਲੌਜਿਸਟਿਕਲ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮਾਲ ਭਾੜੇ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲਿਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੁਆਰਾ ਵਿਭਿੰਨ ਨਿਰਯਾਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਭਾੜੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ 35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਰਾਹੀਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 42 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਐਲਐਨਜੀ ਵੀ ਇਸ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਰਸਤਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲ ਭਾੜੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ
ਜੂਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 2.2 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਸਪਲਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਤੇਲ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ
ਇਸ ਲਈ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਬਹੁਤਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਈਰਾਨ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੀਨ ਇਸਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ।
ਈਰਾਨ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਲੱਖ ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ‘ਤੇ ਫਸਿਆ
ਈਰਾਨ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਲਗਪਗ 100,000 ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ‘ਤੇ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰਾਈਸ ਐਕਸਪੋਰਟਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਤੀਸ਼ ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁੱਲ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 18-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਈਰਾਨ ਦਾ ਹੈ। ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੌਲ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਕਾਂਡਲਾ ਅਤੇ ਮੁੰਦਰਾ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ‘ਤੇ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਅ ਕਾਰਨ ਈਰਾਨ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਮਾਨ ਲਈ ਕੋਈ ਜਹਾਜ਼ ਜਾਂ ਬੀਮਾ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 4 ਤੋਂ 5 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟਕਰਾਅ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਿਆਰੀ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਗੰਭੀਰ ਵਿੱਤੀ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 4-5 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
ਸੰਕਟ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਪਿਊਸ਼ ਗੋਇਲ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ
ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ-ਨਿਰਯਾਤ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਸੰਸਥਾ APEDA ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਕਟ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਪਿਊਸ਼ ਗੋਇਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਤੈਅ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਦੌਰਾਨ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਟਨ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੌਲ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ
test