• Skip to main content
  • Skip to secondary menu
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Home
  • About Us
  • Our Authors
  • Contact Us

The Punjab Pulse

Centre for Socio-Cultural Studies

  • Areas of Study
    • Social & Cultural Studies
    • Religious Studies
    • Governance & Politics
    • National Perspectives
    • International Perspectives
    • Communism
  • Activities
    • Conferences & Seminars
    • Discussions
  • News
  • Resources
    • Books & Publications
    • Book Reviews
  • Icons of Punjab
  • Videos
  • Academics
  • Agriculture
  • General
You are here: Home / Areas of Study / Governance & Politics / Anand Marriage Act : ਬੇਲੋੜਾ ਵਿਵਾਦ

Anand Marriage Act : ਬੇਲੋੜਾ ਵਿਵਾਦ

July 7, 2023 By Jaibans Singh

Share

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਲਾਲਪੁਰਾ

ਸਨ 1909 AD ਵਿੱਚ ਵਕਤ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨਾਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਦਮੀ ਨਾਲ Anand Marriage Act ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਨਾਲ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਹੋਏ ਵਿਵਾਹ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ ਗਈ ।

ਸ਼ਾਦੀ ਰਜਿਸਟਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇ ਤੇ ਮੈਰਿਜ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਬਣੇ ,ਇਸ ਲਈ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿਯਮ ਬਨਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਨਹੀਂ ਬਣੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਰਾਹੀ ਹੋਏ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਕੀਂ ਪਰਫਾਰਮਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ।

ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਵਾਦ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਵਾਰੇ ਨਾ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਣਦੇ ਹਨ।

1956 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੌਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨੇਹਰੂ ਨੇ ਗਰੀਬ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ , “ਜਾਣੋਹਿ ਜੋਤਿ ਨ ਪੂਛੋ ਜਾਤੀ“ ਦੇ, ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਾਲੇ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਕੌਮ ਲਈ ਸ਼ਡਉਲਡ ਟ੍ਰਾਇਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਸੀ।

ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ ਇਸ Anand Marriage Act 1909 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰ, ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ਕਾਰਜ ਜੌੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਸ ਤਰਾਂ ਇਹ ਐਕਟ Anand Karaj Marriage Act ਬਣ ਗਿਆ।

ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਕੋਈ ਉੱਦਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ।

ਪਿਛਲੇ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਚਿੱਠੀ ਪੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਚੰਡੀਗੜ ਸਮੇਤ ਕਰੀਬ ਨੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾ ਸਕਿਆ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਅਜੇ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕੇ । ਮਾਨਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਮੈਰਿਜ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕੇਸ ਲੰਬਿਤ ਹੈ ।

ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਚੰਡੀਗੜ ਸਮੇਤ ਨੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾ ਸਕਿਆ ਹੈ

ਮੌਜੂਦਾ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਕੇਵਲ ਲਾਵਾਂ ਰਾਹੀ ਹੋਏ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ ।

ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੌਮ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਪਰਸਨਲ ਲਾਅ ਲਈ, divorce, inheritance ਆਦਿ ਹੋਰ ਕੰਮਾ ਲਈ, ਨਿਯਮ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਪਰਸਨਲ ਲ਼ਾਅ ਦੀ ਅਣਹੋੰਦ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਨੂੰਨ ਹੇਠ ਸੁਲਝਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਕੌਮ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਹਾਨ ਆਗੂ, ਲੋਕ ਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਹਨ, ਇਤਿਹਾਸ ਉਨਾਂ ਵਾਰੇ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਜਾ ਕਿਸੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿਚ ਇਸ ਵਾਰੇ ਖਰੜਾ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।

ਯੂਨੀਫ਼ਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਵਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ 44 ਵਿੱਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਰਜ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਉਦੋਂ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤੇ ਰਾਜਸੀ ਆਗੂ ਪੈਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਸਨ ।

1995 ਵਿੱਚ ਮਾਨਯੋਗ ਜਸਟਿਸ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ, ਉਸਤੋਂ ਵਾਦ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਰੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਲਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 14 ਜੂਨ ਦੇ ਇਕ ਹੁਕਮ ਰਾਹੀਂ ਸਭ ਦੇ ਸੁਝਾਉ ਇਸ ਵਾਰੇ ਮੰਗੇ ਹਨ ।

ਗੋਆ ਵਿੱਚ Uniform Civil Code ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਵੱਲੋਂ 1867 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੈ ।

ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬਾਬਾ ਭੀਮ ਰਾਉ ਅੰਬੇਦਕਰ ਤੇ ਡਾ ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਸਮੇਤ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਕੇ ਆਰਟੀਕਲ 44 ਤਿਆਰ ਕਰ  ਇਸ ਕੋਡ ਦੀ, ਲੋੜ ਨੂੰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ।

ਜੇਕਰ ਸਿੱਖ ਪਰਸਨਲ ਲਾਅ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਨਣ ਤੋ 73 ਸਾਲ ਵਾਦ ਤੱਕ, ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਜਾ ਕਰਾਉਣ ਲਈ, ਕੌਮ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਨਾ ਕੋਈ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲੋਕ ਜਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ, ਇਸ ਲਈ ਨਵਾਂ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਸਮੇਂ, ਮੰਗੇ ਗਏ ਸੁਝਾਉ, ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਜੱਜ ਸਾਹਿਬਾਨ, ਵਕੀਲ ਸਾਹਿਬਾਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਪਾਸੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਕਿਧਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਿਹ ਜਾਈਏ ।

ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੌਮ ਦਾ ਬੜਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਖਾਲੀ ਹੋ ਖਾਲੀ — ਸਥਾਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਸੰਵਾਦ ਤੇ ਤਰਕ ਹਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ , ਝੂਠਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਫ਼ਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ,ਇਕ ਵੱਡਾ ਇਖਲਾਕੀ ਅਪਰਾਧ ਹੋਵੇਗਾ ।

ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਿਰਾਂ, ਲੋਕ ਸਭਾ , ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੌਕਾ, ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਰੱਖਣ ਦਾ ਖੁੰਜ ਨਾ ਜਾਵੇ, ਅਜੇ ਕੋਈ ਖਰੜਾ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ , ਕੇਵਲ ਸੁਝਾਉ ਹੀ ਲਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਮੰਗੇ ਹਨ । ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੇ ਪੱਖ ਪੇਸ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਵੇਖੇਉ ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮੋਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ।  ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ ।


Share
test

Filed Under: Governance & Politics, Stories & Articles

Primary Sidebar

News

Asian Games 2023 ’ਚ ਤਗਮੇ ਦੀ ਬਰਸਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ

September 25, 2023 By News Bureau

पंजाब राज्यपाल ने पूछा- 50 हजार करोड़ का कर्ज लिया, कहां खर्च किया

September 25, 2023 By News Bureau

पंजाब: नशे की ओवरडोज से तीन साल में 266 की मौत

September 25, 2023 By News Bureau

पंजाब में कबड्डी खिलाड़ी की हत्या

September 25, 2023 By News Bureau

IND vs AUS: भारत ने सीरीज पर जमाया कब्जा

September 25, 2023 By News Bureau

Areas of Study

  • Governance & Politics
  • International Perspectives
  • National Perspectives
  • Social & Cultural Studies
  • Religious Studies

Featured Article

ज्ञानवापी का समाधान, अपने स्वार्थ के लिए बहकाने वाले नेताओं से सावधान रहे मुस्लिम समाज

August 4, 2023 By Guest Author

किसी के लिए भी समझना कठिन है कि मुस्लिम पक्ष इसके समर्थन में क्यों नहीं कि ज्ञानवापी परिसर का सर्वे पुरातत्व सर्वेक्षण विभाग करे? इलाहाबाद हाई कोर्ट ने इस मामले में अपना निर्णय सुरक्षित कर लिया है लेकिन समय की मांग है कि निर्णय जल्द सामने आए। वाराणसी में जिसे ज्ञानवापी मस्जिद कहा जा रहा […]

Academics

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਪਰਵਾਸ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ’ਤੇ ਅਸਰ

ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਖ ਵਿਚਾਰੇ ਜਾਣ। ਸਾਡੀ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਵਿਚ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਜੈਵਿਕ ਤੌਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਦੂਜੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਨ ਬਗੈਰ […]

अब साल में दो बार होंगी बोर्ड परीक्षाएं, स्कूली शिक्षा-परीक्षा को लेकर अहम घोषणा

शिक्षा मंत्रालय लगातार शिक्षा के क्षेत्र में बदलाव कर रहा है। केंद्रीय शिक्षा मंत्रालय ने आज स्कूली शिक्षा-परीक्षा को लेकर एक अहम घोषणा की है। यह घोषणा राष्ट्रीय शिक्षा नीति 2020 के प्रावधानों के क्रियान्वयन में की गयी है। जिसके मुताबिक अब बोर्ड परीक्षाएं साल में दो बार आयोजित की जाएंगी. इसमें छात्रों के पास […]

एक देश-एक पाठ्यक्रम आवश्यक

पाठ्यक्रम एवं पाठ्यपुस्तकों में परिवर्तन के पश्चात केंद्र एवं राज्य सरकारों द्वारा ऐसी व्यवस्था सुनिश्चित की जानी चाहिए कि सभी बोर्ड के विद्यार्थी यही पुस्तकें पढ़ें ताकि भिन्न-भिन्न बोर्ड द्वारा दी जाने वाली शिक्षा में व्याप्त अंतर एवं भेदभाव को दूर किया जा सके। राष्ट्रीय शिक्षा नीति की मूल भावना संपूर्ण देश में एक शिक्षा […]

Twitter Feed

Twitter feed is not available at the moment.

EMAIL NEWSLETTER

Signup to receive regular updates and to hear what's going on with us.

  • Email
  • Facebook
  • Phone
  • Twitter
  • YouTube

TAGS

Academics Activities Agriculture Areas of Study Art and Culture Book Reviews Books & Publications Communism Conferences & Seminars Discussions General Governance & Politics Icons of Punjab International Perspectives Media National Perspectives News Religious Studies Resources Science Social & Cultural Studies Stories & Articles Technology Uncategorized Videos

Footer

About Us

The Punjab Pulse is an independent, non-partisan think tank engaged in research and in-depth study of all aspects the impact the state of Punjab and Punjabis at large. It strives to provide a platform for a wide ranging dialogue that promotes the interest of the state and its peoples.

Read more

Follow Us

  • Email
  • Facebook
  • Phone
  • Twitter
  • YouTube

Copyright © 2023 · The Punjab Pulse

Developed by Web Apps Interactive