• Skip to main content
  • Skip to secondary menu
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Home
  • About Us
  • Contact Us

The Punjab Pulse

Centre for Socio-Cultural Studies

  • Areas of Study
    • Social & Cultural Studies
    • Religious Studies
    • Governance & Politics
    • National Perspectives
    • International Perspectives
    • Communism
  • Activities
    • Conferences & Seminars
    • Discussions
  • News
  • Resources
    • Books & Publications
    • Book Reviews
  • Icons of Punjab
  • Videos
  • Academics
  • Agriculture
  • General

Anand Marriage Act : ਬੇਲੋੜਾ ਵਿਵਾਦ

July 7, 2023 By Jaibans Singh

Share

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਲਾਲਪੁਰਾ

ਸਨ 1909 AD ਵਿੱਚ ਵਕਤ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨਾਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਦਮੀ ਨਾਲ Anand Marriage Act ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਨਾਲ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਹੋਏ ਵਿਵਾਹ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ ਗਈ ।

ਸ਼ਾਦੀ ਰਜਿਸਟਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇ ਤੇ ਮੈਰਿਜ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਬਣੇ ,ਇਸ ਲਈ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿਯਮ ਬਨਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਨਹੀਂ ਬਣੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਰਾਹੀ ਹੋਏ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਕੀਂ ਪਰਫਾਰਮਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ।

ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਵਾਦ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਵਾਰੇ ਨਾ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਰਟੀਫੀਕੇਟ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਣਦੇ ਹਨ।

1956 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੌਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨੇਹਰੂ ਨੇ ਗਰੀਬ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ , “ਜਾਣੋਹਿ ਜੋਤਿ ਨ ਪੂਛੋ ਜਾਤੀ“ ਦੇ, ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਾਲੇ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਕੌਮ ਲਈ ਸ਼ਡਉਲਡ ਟ੍ਰਾਇਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਸੀ।

ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ ਇਸ Anand Marriage Act 1909 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰ, ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ਕਾਰਜ ਜੌੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਸ ਤਰਾਂ ਇਹ ਐਕਟ Anand Karaj Marriage Act ਬਣ ਗਿਆ।

ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਕੋਈ ਉੱਦਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ।

ਪਿਛਲੇ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਚਿੱਠੀ ਪੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਚੰਡੀਗੜ ਸਮੇਤ ਕਰੀਬ ਨੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾ ਸਕਿਆ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਅਜੇ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕੇ । ਮਾਨਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਮੈਰਿਜ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕੇਸ ਲੰਬਿਤ ਹੈ ।

ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਚੰਡੀਗੜ ਸਮੇਤ ਨੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾ ਸਕਿਆ ਹੈ

ਮੌਜੂਦਾ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਕੇਵਲ ਲਾਵਾਂ ਰਾਹੀ ਹੋਏ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ ।

ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੌਮ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਪਰਸਨਲ ਲਾਅ ਲਈ, divorce, inheritance ਆਦਿ ਹੋਰ ਕੰਮਾ ਲਈ, ਨਿਯਮ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਪਰਸਨਲ ਲ਼ਾਅ ਦੀ ਅਣਹੋੰਦ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਨੂੰਨ ਹੇਠ ਸੁਲਝਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਕੌਮ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਹਾਨ ਆਗੂ, ਲੋਕ ਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਹਨ, ਇਤਿਹਾਸ ਉਨਾਂ ਵਾਰੇ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਜਾ ਕਿਸੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿਚ ਇਸ ਵਾਰੇ ਖਰੜਾ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।

ਯੂਨੀਫ਼ਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਵਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ 44 ਵਿੱਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਰਜ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਉਦੋਂ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤੇ ਰਾਜਸੀ ਆਗੂ ਪੈਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਸਨ ।

1995 ਵਿੱਚ ਮਾਨਯੋਗ ਜਸਟਿਸ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ, ਉਸਤੋਂ ਵਾਦ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਰੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਲਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 14 ਜੂਨ ਦੇ ਇਕ ਹੁਕਮ ਰਾਹੀਂ ਸਭ ਦੇ ਸੁਝਾਉ ਇਸ ਵਾਰੇ ਮੰਗੇ ਹਨ ।

ਗੋਆ ਵਿੱਚ Uniform Civil Code ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਵੱਲੋਂ 1867 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੈ ।

ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬਾਬਾ ਭੀਮ ਰਾਉ ਅੰਬੇਦਕਰ ਤੇ ਡਾ ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਸਮੇਤ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਕੇ ਆਰਟੀਕਲ 44 ਤਿਆਰ ਕਰ  ਇਸ ਕੋਡ ਦੀ, ਲੋੜ ਨੂੰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ।

ਜੇਕਰ ਸਿੱਖ ਪਰਸਨਲ ਲਾਅ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਨਣ ਤੋ 73 ਸਾਲ ਵਾਦ ਤੱਕ, ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਜਾ ਕਰਾਉਣ ਲਈ, ਕੌਮ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਨਾ ਕੋਈ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲੋਕ ਜਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ, ਇਸ ਲਈ ਨਵਾਂ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਸਮੇਂ, ਮੰਗੇ ਗਏ ਸੁਝਾਉ, ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਜੱਜ ਸਾਹਿਬਾਨ, ਵਕੀਲ ਸਾਹਿਬਾਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਪਾਸੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਕਿਧਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਿਹ ਜਾਈਏ ।

ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੌਮ ਦਾ ਬੜਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਖਾਲੀ ਹੋ ਖਾਲੀ — ਸਥਾਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਸੰਵਾਦ ਤੇ ਤਰਕ ਹਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ , ਝੂਠਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਫ਼ਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ,ਇਕ ਵੱਡਾ ਇਖਲਾਕੀ ਅਪਰਾਧ ਹੋਵੇਗਾ ।

ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਿਰਾਂ, ਲੋਕ ਸਭਾ , ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੌਕਾ, ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਰੱਖਣ ਦਾ ਖੁੰਜ ਨਾ ਜਾਵੇ, ਅਜੇ ਕੋਈ ਖਰੜਾ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ , ਕੇਵਲ ਸੁਝਾਉ ਹੀ ਲਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਮੰਗੇ ਹਨ । ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੇ ਪੱਖ ਪੇਸ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਵੇਖੇਉ ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮੋਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ।  ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ ।


Share
test

Filed Under: Governance & Politics, Stories & Articles

Primary Sidebar

More to See

Sri Guru Granth Sahib

August 27, 2022 By Jaibans Singh

No job, athlete opens juice vend in Fazilka, puts medals on display

June 19, 2025 By News Bureau

ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੀਆਂ ਡਰੇਨਾਂ ਜਲਬੂਟੀ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ

June 19, 2025 By News Bureau

Tags

AAP Amritsar Bangladesh BJP CAA Captain Amarinder Singh Capt Amarinder Singh China Congress COVID CPEC Farm Bills FATF General Qamar Bajwa Guru Angad Dev JI Guru Gobind Singh Guru Granth Sahib Guru Nanak Dev Ji Harmandir Sahib Imran Khan Indian Army ISI Kartarpur Corridor Kartarpur Sahib Kashmir LAC LeT LOC Maharaja Ranjit Singh Narendra Modi operation sindoor Pakistan PLA POJK President Xi Jinping Prime Minister Narednra Modi PRime Minister Narendra Modi Punjab QUAD RSS SAD SFJ SGPC Sikh Sukhbir Badal

Featured Video

More Posts from this Category

Footer

Text Widget

This is an example of a text widget which can be used to describe a particular service. You can also use other widgets in this location.

Examples of widgets that can be placed here in the footer are a calendar, latest tweets, recent comments, recent posts, search form, tag cloud or more.

Sample Link.

Recent

  • In two months, family loses two sons to drug overdose in Punjab’s Fatehbad village  
  • No job, athlete opens juice vend in Fazilka, puts medals on display
  • ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੀਆਂ ਡਰੇਨਾਂ ਜਲਬੂਟੀ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ
  • ਭਾਰਤ ਦੇ ਚਾਰ ਸਕੂਲ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਸਰਵੋਤਮ ਸਕੂਲ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ’ ਦੀ ਦੌੜ ’ਚ
  • ਭਾਰਤ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਸਹਿਮਤ

Search

Tags

AAP Amritsar Bangladesh BJP CAA Captain Amarinder Singh Capt Amarinder Singh China Congress COVID CPEC Farm Bills FATF General Qamar Bajwa Guru Angad Dev JI Guru Gobind Singh Guru Granth Sahib Guru Nanak Dev Ji Harmandir Sahib Imran Khan Indian Army ISI Kartarpur Corridor Kartarpur Sahib Kashmir LAC LeT LOC Maharaja Ranjit Singh Narendra Modi operation sindoor Pakistan PLA POJK President Xi Jinping Prime Minister Narednra Modi PRime Minister Narendra Modi Punjab QUAD RSS SAD SFJ SGPC Sikh Sukhbir Badal

Copyright © 2025 · The Punjab Pulse

Developed by Web Apps Interactive