ਕਰਨਲ ਅਲੋਕ ਮਾਥੁਰ, ਐਸ.ਐਮ.
ਇਸ ਲੇਖ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ 7 ਮਈ ਤੋਂ 10 ਮਈ ਤੱਕ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲਗਾਮ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਖੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 26 ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਸਰਗਰਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਆਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾਭਾਰਤੀ ਹਮਲਾਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ 7 ਮਈ 2025 ਨੂੰ 0105 ਵਜੇ ਫਲੈਸ਼ ਅਤੇ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਪਾਂ ਅਤੇ ਛੁਪਣਗਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
• ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ SU 30MK I ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ
• ਸਟੈਂਡਆਫ ਏਅਰ ਨੇ ਕਰੂਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮ (SCALP) ਅਤੇ IAF ਦੇ ਰਾਫੇਲ ਦੁਆਰਾ ਫਾਇਰ ਕੀਤੇ HAMMER ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਬੰਬ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ।
ਤੋਪਖਾਨੇ ਨੇ ਵੀ ਐਲਓਸੀ ਦੇ ਪਾਰ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਹਾਈ ਅਲਰਟ ‘ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਐਮਆਈਜੀ 29 ਕਰਾਚੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ‘ਤੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪਰੇਸ਼ਨ 35 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ। POJK ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਭਾਰਤੀ ਲੜਾਕੂ ਸਵੇਰੇ 0135 ਵਜੇ ਤੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਘਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਏ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਜਾਗ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਕੈਬਨਿਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੀਸੀਐਸ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਲਾਈਵ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ NSA ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਸਰਜਰੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਹੜਤਾਲ ਦੇ ਤੱਤ 0200h ਤੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਸਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮਧੂਬਨੀ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ 26 ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਖਸ਼ੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਕਸਮ ਖਾਧੀ ਸੀ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ/ਹੈਂਡਲਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਖਸ਼ਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।ਸਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਫੋਰਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਫੌਜੀ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜੇਹਾਦ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਜੇਹਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨੌਜਵਾਨ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਾ ਅੱਡਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਇੰਟਰ-ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਆਈਐਸਆਈ) ਨੇ ਇਸ ਸਰੋਤ ਨੂੰ ਟੇਪ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀ ਗੰਦੀ ਜੰਗ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।
ਆਈ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ (LeT), ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ (JeM), ਹਿਜ਼ਬੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ (HM) ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਿਖਲਾਈ ਖੇਤਰ, ਫੰਡ, ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕਾਡਰ ਛੋਟਾ ਤਨਜ਼ੀਮ ਅਤੇ ਬਾਰਾ ਤਨਜ਼ੀਮ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਪੈਡਾਂ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਚਿਤ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਰੇਂਜਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਜਹਾਦ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਫਿਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਵੀ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 72 ਹੂਰ (ਸਵਰਗੀ ਮਾਦਾ) ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਿਸੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੀ ਉਮਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਮਰਕਜ਼-ਏ-ਤੋਇਬਾ, ਮੁਰੀਦਕੇ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ 200 ਏਕੜ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ, ਭਰਤੀ ਪੂਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪੀਓਜੇਕੇ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਲਸ਼ਕਰ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ 16 ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਹਨ। ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਇਹ ਸਮੂਹ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵੱਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ।
• ਮੁੰਬਈ ਟਰੇਨ ਧਮਾਕੇ 0f 2006 ਜਿਸ ਵਿਚ 209 ਨਿਰਦੋਸ਼ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ;
• 26/11 ਮੁੰਬਈ ਹਮਲਾ, 2008 166 ਮਾਰੇ ਗਏ,
• ਜਰਮਨ ਬੇਕਰੀ ਪੁਣੇ ਬਲਾਸਟ 2010, 17 ਮਾਰੇ ਗਏ
ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ
ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ (JeM) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 2000 ਵਿੱਚ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਸਗਰ ਰਾਊਫ ਸੈਕਿੰਡ ਇਨ ਕਮਾਂਡ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਜ਼ਾ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੈਸ਼ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਦੇਵਬੰਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਫੇਦਾਇਨ (ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲਾਵਰ) ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੀਓਕੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਵਾਹਾ (ਕੇਪੀਕੇ) ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਹਨ।JeM ਦੁਆਰਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਦਨਾਮ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਸਨ
• ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 2001
• ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਵਾਮਾ ਆਤਮਘਾਤੀ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ, 2019।
• ਜੈਸ਼ ਦੇ ਬਾਲਾਕੋਟ ਕੈਂਪ ਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ IAF ਦੁਆਰਾ ਬੰਬ ਨਾਲ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜੇਈਐਮ ਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਨੇੜੇ ਮਰਕਜ਼ ਸੁਬਾਹਾਨ ਅੱਲ੍ਹਾ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 15 ਏਕੜ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ 150/200 ਕਾਡਰ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 15/20 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇੰਟਰ-ਸਰਵਿਸ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ
ਆਈ.ਐਸ.ਆਈ. ਨੇ ਤਿੰਨ ਪੱਧਰੀ ਪਹੁੰਚ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਨੀਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਸਪਾਂਸਰ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
• ਰਣਨੀਤਕ ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ (S -Wing)
• ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸੇਵਾ/ਵਲੰਟੀਅਰ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੌਜੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੰਚਾਲਨ ਸਹਾਇਤਾ
• ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸਹਾਇਤਾ ਅਰਥਾਤ ਹਥਿਆਰ, ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ, ਸਿਖਲਾਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਇਹ ਸਭ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਟੈਕਸ ਦਾਤਾ ਦੇ ਪੈਸੇ, ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ 40000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ LOC/ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ
ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾਬੱਧ, ਸਰਜੀਕਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਯੁਕਤ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੈਰਾਨੀ ਅਤੇ ਧੋਖਾ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ. ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।
ਖੁਫੀਆ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਥੇ 21 ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ/ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਚਿੱਤਰਾਂ, ਥਰਮਲ ਹਸਤਾਖਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨੌਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਸ਼ਾਰਟਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਅਤੇ SCALP ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਰਾਫੇਲਜ਼ ਅਤੇ ਸੁਖੋਈ 30 MK I ਤੋਂ ਫਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ HAMMER ਸਟੀਕਸ਼ਨ ਗਾਈਡਡ ਸਮਾਰਟ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 6/7 ਮਈ 2025 ਦੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
POJK ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪ
• ਸ਼ਵਾਈ ਨਾਲਾ, ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ (POJK) LOC ਤੋਂ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ, ਸਿਖਲਾਈ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 40/50 ਕਾਡਰ• ਸਯਦਨਾ ਬਿਲਾਲ, ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ (POJK) LOC ਤੋਂ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ। Let 30/40 ਕਾਡਰਾਂ ਲਈ ਸਟੇਜਿੰਗ ਖੇਤਰ
• ਗੁਲਪੁਰ, ਕੋਟਲੀ (POJK) LOC ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, LOC ਤੋਂ LOC ਬੇਸ ਕੈਂਪ (POJK) 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
• ਭਿੰਬਰ ਕੈਂਪ, ਬਰਨਾਲਾ (POJK) ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ 50 ਕਾਡਰ, LOC ਤੋਂ 15 ਕਿ.ਮੀ.
• ਕੋਟਲੀ ਅੱਬਾਸ ਕੈਂਪ (POJK) ਕੈਂਪ ਲਗਾਓ, LOC ਤੋਂ 13 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ
• POJK ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 12 ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਵਾਈ ਨਾਲਾ, ਸਯਦਨਾ ਬਿਲਾਲ, ਮਸਕੇਰ-ਏ-ਅਕਸਾ, ਚੇਲਾ ਬਾਂਡੀ, ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪ
• ਮਰਕਜ਼ ਸੁਭਾਨੱਲ੍ਹਾ, ਭਵਲਪੁਰ (ਪੰਜਾਬ) IB ਤੋਂ 120 ਕਿ.ਮੀ.
• ਮਰਕਜ਼ ਏ ਤਾਇਬਾ, ਮੁਰੀਦਕੇ (ਪੰਜਾਬ) ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, NH 5 ‘ਤੇ IB ਤੋਂ ਲਗਭਗ 55 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।
• ਸਰਜਲ ਕੈਂਪ, ਸਿਆਲਕੋਟ (ਪੰਜਾਬ) ਜੰਮੂ ਤੋਂ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਆਈਬੀ ਤੋਂ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ। 25/30 ਕਾਡਰ
• ਮਹਿਮੂਨਾ ਜੋਯਾ ਕੈਂਪ, ਸਿਆਲਕੋਟ (ਪੰਜਾਬ) IB ਤੋਂ 35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ। ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਫਾਇਰਿੰਗ ਕੈਂਪ.
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਮਾਰੀ
ਗਈਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 150 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ 8 ਅਤੇ 9 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਐਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 50 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਹੇਠਲੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਮਾਂਡਰ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ:-
• ਹਾਫਿਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਜੈਮਲ (ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਦਾ ਜੀਜਾ, ਜੈਸ਼ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਮੁਖੀ)
• ਯੂਸਫ਼ ਅਜ਼ਹਰ, ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਮਾਹਿਰ• ਅਬਦੁਲ ਮਲਿਕ ਰਾਊਫ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ-ਇਨ-ਕਮਾਂਡ
• ਜੈਸ਼ ਦਾ ਮੁਦਾਸਿਰ ਅਹਿਮਦ ਜਿਸ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ IC 814 ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ 2011 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ।
• ਮੁਹੰਮਦ ਹਸਨ ਖਾਨ
• ਮੁਦਾਸਿਰ ਖਾਲਿਦ ਖਾਸ @ ਅਬੂ ਜਿੰਦਲ ਜਿਸ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ CRPF ‘ਤੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।
• ਖਾਲਿਦ @ਅਬੂ ਅਕਾਸ਼ਾ, ਲਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਸਪਲਾਇਰ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਗਠਜੋੜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਜਵਾਬ
ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਏਅਰ ਕਮਾਂਡ ਐਂਡ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ (IACCS), ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਗਰਿੱਡ, ਆਪਣੇ ਕਈ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਅਸਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
IACCS ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (DRDO) ਦੁਆਰਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਰਗੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸੇ ਹਨ
• ਰੂਸੀ S-400, ਭਾਰਤੀ ਆਕਾਸ਼ SAM, S-125 Pechora SAM ਵਰਗੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਚੋਣਵੇਂ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਦਬਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
• SA-5 Gammon, Strela 10, SP ZSU 23mm ਟਵਿਨ ਬੈਰਲ, L/70 ਅਤੇ l/70 ਬੋਫੋਰ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਐਂਟੀ-ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਗਨ। ਭਾਰਤੀ ਹਮਲਾਵਰ ਜਵਾਬ ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਰਾਡਾਰਾਂ/ਨਿਗਰਾਨਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ‘ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
9 ਮਈ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ
• ਰਹੀਮ ਯਾਰ ਖਾਂ, ਚੱਕਲਾਲਾ
• ਸੁੱਕਰ
• ਸਰਗੋਧਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਵਾਬ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਦਮੇ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਦਲਾਲੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ ਬੇਚੈਨੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ
test